شرایط فرعشرایط فرع، امور لازم در «فرع» یکی از ارکان قیاس فقهی برای سرایت دادن حکم «اصل» به آن است. ۱ - تعریفشرایط فرع، به شرایطی گفته می‌شود که وجود آنها در فرع، سبب سرایت حکم اصل به آن در قیاس می‌گردد. برخی از شرط‌هایی که علمای اهل تسنن برای فرع بر شمرده‌اند عبارت است از: ۱. مانعی که از تاثیر علت جلوگیری نماید در فرع موجود نباشد؛ یعنی در مورد فرع، دلیلی که اقوای از اصل بوده و حکمی خلاف حکم اصل را برای فرع اقتضا می‌نماید، وجود نداشته باشد؛ ۲. فرع و اصل باید در علت مشترک باشند؛ یعنی علت فرع باید مشابه علت اصل باشد؛ ۳. زمان تشریع حکم فرع، بر حکم اصل مقدم نباشد؛ ۴. حکم فرع، از طریق نص یا اجماع بیان نشده باشد. [۲]
اصول الفقه الاسلامی، زحیلی، وهبه، ج۱، ص۶۴۳.
[۳]
اصول الفقه، ابو زهره، محمد، ص (۲۲۱-۲۲۰).
[۴]
اصول الفقه، زهیرالمالکی، محمد ابوالنور، ج۴، ص۱۶۹.
[۵]
منابع اجتهاد (از دیدگاه مذاهب اسلامی)، جناتی، محمد ابراهیم، ص۲۶۳.
۲ - پانویس
۳ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۵۱۳، برگرفته از مقاله «شرایط فرع». |